پردیس هوش مصنوعی ابوظبی؛ همکاری آمریکا و امارات

در طی سفر چند روزه دونالد ترامپ به کشورهای حاشیه خلیج فارس، رئیس‌جمهور ایالات متحده، و شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس‌جمهور امارات متحده عربی، از توافقی تاریخی میان آمریکا و امارات رونمایی کردند که هدف آن ساخت یک پردیس هوش مصنوعی به در این کشور است؛ پروژه‌ای که به‌عنوان بزرگ‌ترین پردیس هوش مصنوعی در خارج از خاک آمریکا شناخته می‌شود.

پردیس هوش مصنوعی ابوظبی یا AI Campus Abu Dhabi با مساحتی معادل ۱۰ مایل مربع (حدود ۲۶ کیلومتر مربع) یکی از بزرگ‌ترین خوشه‌های زیرساختی هوش مصنوعی در جهان و بزرگ‌ترین در خارج از ایالات متحده خواهد بود. این پردیس قرار است از توان پردازشی بسیار بالا با تأخیر بسیار پایین  برخوردار باشد تا نیازهای سنگین بارهای کاری هوش مصنوعی را تأمین کند.

توان مصرفی پردیس هوش مصنوعی امارات ۵ گیگاوات اعلام شده که از طریق یک ترکیب انرژی شامل منابع هسته‌ای، خورشیدی و گازی تأمین می‌شود؛ این ترکیب انرژی نه تنها پایداری زیرساخت را تضمین می‌کند بلکه آن را به یکی از سبزترین و بهینه‌ترین مراکز داده در سطح جهان تبدیل می‌نماید. زیرساخت این پردیس بر پایه معماری‌های مدرن ابری، چند‌ابری (multi-cloud) و هیبریدی توسعه خواهد یافت و از ماژول‌های cloud-native بهره خواهد برد.

آشنایی با ظرفیت پردازشی پردیس هوش مصنوعی ابوظبی

یکی از مزیت‌های کلیدی این پردیس، دسترسی سالانه به حدود ۵۰۰٬۰۰۰  GPU شرکت انویدیا است که عمدتاً از خانواده Hopper (مانند H100) هستند؛ این دسترسی به‌ویژه پس از محدودیت‌های صادراتی دولت بایدن، یک دستاورد راهبردی برای امارات محسوب می‌شود.

این GPUها به مدل‌های یادگیری عمیق مقیاس‌پذیر، پردازش زبان طبیعی، بینایی ماشین و یادگیری تقویتی قدرت می‌بخشند و قادر خواهند بود به کاربردهایی در مقیاس کلان از جمله بانکداری مبتنی بر هوش مصنوعی، برنامه‌ریزی شهرهای هوشمند (مانند شهر NEOM عربستان) و تشخیص‌های سلامت از راه دور در مناطق محروم  خدمات ارائه دهند.

علاوه بر این، معماری سیستم‌ها طوری طراحی شده که از طریق دروازه‌های API-first و چارچوب‌های متن‌باز، از  vendor lock-in جلوگیری شود و امکان توسعه‌پذیری انعطاف‌پذیر فراهم گردد.

اهمیت پردیس هوش مصنوعی امارات

پردیس هوش مصنوعی ابوظبی در راستای برنامه جامع امارات برای تبدیل‌شدن به یکی از پنج قدرت اصلی جهان در حوزه هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۱ توسعه می‌یابد. این پردیس نه‌تنها بستری برای توسعه مدل‌های زبانی بزرگ بومی‌شده برای زبان‌های منطقه و کاربردهای مالی، درمانی و انرژی خواهد بود، بلکه نقشی محوری در تحقیق و توسعه، جذب استعداد، و تسریع تجاری‌سازی نوآوری‌های هوش مصنوعی ایفا می‌کند.

از نظر موقعیت ژئوپلیتیکی، این پروژه با حمایت ایالات متحده و مدیریت زیرساخت توسط شرکت G42، در راستای کاهش نفوذ چین و تأمین الزامات امنیت داده، حاکمیت دیجیتال و استقلال راهبردی برای بازارهای جنوب جهانی قرار دارد. این پردیس همچنین در تعامل با نهادهایی نظیر دانشگاه هوش مصنوعی محمد بن زاید (MBZUAI) و وزارت هوش مصنوعی امارات، به عنوان یک هاب هماهنگ‌کننده ملی و منطقه‌ای برای سیاست‌گذاری، آموزش و اجرای فناوری‌های پیشرفته عمل خواهد کرد.

‌هزینه‌ها

برآوردهای اولیه حاکی از آن است که مجموع سرمایه‌گذاری در پردیس هوش مصنوعی ابوظبی، بسته به فازهای توسعه، بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار خواهد بود. این رقم شامل زیرساخت‌های فیزیکی، تأسیسات انرژی، تجهیزات محاسباتی سطح بالا، توسعه پارک علم و فناوری، مراکز آموزشی و مرکز داده‌های فوق‌مقیاس می‌شود.

بخش عمده تأمین مالی پروژه از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم دولت امارات و صندوق‌های ملی از جمله Mubadala و ADQ انجام می‌شود، اما مشارکت‌هایی نیز از سوی شرکت‌های آمریکایی از جمله AWS، Microsoft و شرکت‌های تخصصی نیمه‌هادی از سیلیکون‌ولی در حال شکل‌گیری است. همچنین برخی فازهای اجرایی ممکن است با مدل سرمایه‌گذاری مشترک عمومی-خصوصی (PPP) اجرا شوند.

در مجموع، پردیس هوش مصنوعی ابوظبی نمادی از جهش راهبردی امارات متحده عربی در مسیر تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های جهانی در فناوری پیشرفته است.

ترکیب بی‌سابقه‌ای از قدرت پردازشی، زیرساخت سبز، سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری، و پیوندهای ژئوپلیتیکی با قدرت‌های فناورانه غرب، این پروژه را به الگویی نوین در دیپلماسی فناوری و حاکمیت داده تبدیل می‌کند. فراتر از یک مرکز فناوری، این پردیس به مثابه یک سکوی ژئو‌اقتصادی طراحی شده که می‌تواند موازنه قدرت در حوزه هوش مصنوعی را از انحصار چند کشور خاص خارج کرده و خاورمیانه را به بازیگری مستقل در آینده دیجیتال جهان بدل سازد.