متا، شرکت مادر فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ، با همکاری ریبَن، عینکهای هوشمند جدیدی را معرفی کرده است که دارای دوربین هستند. این عینکها با طراحی شیک و قابلیتهای پیشرفته، تعادلی میان مد و فناوری ایجاد کردهاند و برای تولیدکنندگان محتوا جذابیت ویژهای دارند. اما سؤالات و نگرانیهایی پیرامون حریم خصوصی و استفاده از دادههای ضبطشده توسط این عینکها مطرح شده است: تصاویر و ویدئوهایی که این عینکها ضبط میکنند، چه سرنوشتی خواهند داشت و متا چگونه از این دادهها استفاده میکند؟
نوآوری در ارتباطات با چالشهای جدید
متا همواره بهعنوان پیشگامی در توسعه فناوریهای نوآورانه که شیوههای ارتباط و تعامل ما را تغییر میدهند و مرزهای جدیدی را میگشایند، شناخته میشود. با عرضه عینکهای جدید خود که با همکاری ریبَن طراحی شدهاند، این شرکت در نظر دارد با بهرهگیری از هوش مصنوعی، ارزش افزودهای به زندگی روزمره افراد بیفزاید. این عینکها قادرند با تحلیل دادههای تصویری محیط، اطلاعات متنی یا توصیههایی را به کاربران ارائه دهند.
پردازش دادهها و نگرانیهای حریم خصوصی
یکی از پرسشهای اساسی این است که دادههای تصویری در کجا پردازش میشوند؟ پاسخ این است که به دلیل محدودیت قدرت محاسباتی محلی در دستگاه، دادههای تصویری بهجای پردازش در خود عینک، در سرورهای ابری متا تحلیل میشوند. این اقدام امکان ارائه قابلیتهای پیشرفتهتر را فراهم میکند، اما در عین حال نگرانیهایی را در مورد شیوههای حفاظت از دادهها و حریم خصوصی به وجود میآورد.
اطلاعاتی که به فضای ابری ارسال میشوند، نهتنها مورد تجزیهوتحلیل قرار میگیرند، بلکه برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی نیز به کار میروند و به نوعی ذخیره میشوند. پژوهشی که با مشارکت گوگل دیپمایند انجام شد، نشان داد که چگونه میتوان با استفاده از روشهای هوشمندانه، دادههای آموزشی یک مدل هوش مصنوعی را استخراج کرد؛ امری که میتواند پیامدهای جدی برای حریم خصوصی داشته باشد.
استفاده از دادههای تصویری برای آموزش هوش مصنوعی
متا تأیید کرده است که دادههای تصویری و ویدئویی کاربران برای آموزش هوش مصنوعی متا استفاده خواهند شد، اما تنها در صورتی که کاربران از هوش مصنوعی داخلی متا استفاده کنند. این امر باید فقط در مورد ضبطهایی که کاربران برای تحلیل به هوش مصنوعی ارائه میدهند، اعمال شود. با این حال، آنچه در بیانیههای رسمی متا شفاف به نظر میرسد، ممکن است در عمل در شرایط استفاده طولانی و منوهای پیچیده پنهان شود؛ و این نخستین باری نیست که چنین رویکردی مشاهده میشود.
این مسئله در حال حاضر فقط به ایالات متحده و کانادا محدود میشود، زیرا قابلیتهای هوش مصنوعی هنوز در سایر مناطق در دسترس نیستند. هرچند مقررات سختگیرانه حفاظت از دادهها در اروپا احتمالاً به الزامات بیشتری منجر خواهد شد، اما سؤالات مهمی همچنان باقی میماند: چگونه میتوان اطمینان حاصل کرد که دادهها پس از به اشتراکگذاری مورد سوءاستفاده قرار نمیگیرند؟ در عمل، چگونه میتوان تعیین کرد که کدام دادهها به فضای ابری ارسال میشوند و کدامیک نمیشوند؟
مسئولیت متا در قبال کاربران
متا مسئولیت دارد که بهصورت شفاف و صادقانه درباره نحوه پردازش دادهها و روشهای حفاظت از اطلاعات کاربران اطلاعرسانی کند. در زمانی که حریم خصوصی به یکی از نگرانیهای اصلی تبدیل شده است، ضروری است که کاربران آموزش ببینند و توانمند شوند تا تصمیمات آگاهانهای درباره چگونگی و زمان به اشتراکگذاری دادههای خود اتخاذ کنند. پیشرفت فناوری و ادغام آن در زندگی روزمره نباید به بهای از دست دادن حریم خصوصی تمام شود.
در جهانی که فناوری و سبک زندگی بهطور فزایندهای در هم تنیده شدهاند، ضروری است که کاربران با دیدی انتقادی به محصولات مورد استفاده خود بنگرند. عینکهای هوشمند ریبَن و متا تنها آغازگر عصری جدید هستند که در آن دادهها و اطلاعات شخصی نقشی حیاتی ایفا میکنند. ازاینرو، لازم است با دقت و آگاهی از این فناوریها استفاده کنیم و حقوق حریم خصوصی خود را حفظ نماییم.