هنگامی که ChatGPT تنها در مدت کوتاهی توانست به یک میلیون کاربر برسد، مشخص شد که خیلی زود بخش بزرگی از جمعیت جهان، به کاربران این ابزارها تبدیل میشوند. این اتفاق بسیار سریع رخ داد. حالا در حالی که سه سال از ظهور این ابزارها نگذشته است، میلیونها و شاید میلیاردها نفر، کاربر این ابزارها هستند.
شرکت OpenAI مدتی پیش خبر از رسیدن تعداد کاربرانش به ۸۰۰ میلیون نفر را دارد. اعدادی که نشان میدهد پیش از آن که تصور شود، ممکن است همه جهان ( حداقل آنهایی که به اینترنت دسترسی دارند) کارهای روزانه خود را با نوشتن پرامپت انجام دهند. اتفاقی که به معنای مصرف بیش از حد تصور انرژی است.
هوش مصنوعی برق را میبلعد
مصرف برق دیتاسنترها در حال حاضر نیز سر به فلک میکشد. برای نمونه، آمریکا که مرکز تجمع تقریبا نیمی از دیتاسنترهای جهان است، در سال ۲۰۲۳، در حدود ۱۴۷ تراوات ساعت (۱۵۰ کشور در جهان وجود دارند که در سال کمتر از این میزان برق مصرف میکنند) برق در دیتاسنترهایش مصرف شده است. یعنی ۳.۴٪ از کل برقی که در ایالات متحده مصرف میشود، در دیتانسترهاست.
اما آمار برای سالهای آتی، وحشتناکتر است. رشد هوش مصنوعی، سبب شده است که این تقاضا درسالهای آتی چند برابر شود. پیشبینی میشود که در سال ۲۰۳۰، مصرف برق دیتاسنترهای آمریکایی در حدود ۶۰۶ تراوات ساعت باشد. یعنی ۱۱٪ برق ایالات متحده در آن سال، راهی دیتاسنترها خواهد شد.
حالا مدتهاست که شرکتهای غول فناوری، نظیر گوگل، مایکروسافت و … به دنبال خرید یا تاسیس نیروگاهها برای تامین انرژی دیتاسنترها هستند. مدتی پیش مایکروسافت، نیروگاه اتمی تریمایلز را که سالها بود از فعالیت خارج شده بود را با همین هدف خریداری کردو نیروگاهی که در دهههای پیش، یک حادثه ترسناک اتمی را پشت سر گذاشته بود.
اما شرکتها بیش از هر چیزی به مصرف انرژی فکر میکنند، این شرکتها در تلاشند تا روز به روز مدلهایی با مصرف انرژی کمتری بسازند. با این وجود، همچنان مدلها پر مصرف هستند. حتی اگر مدلها بهینهتر و کم مصرفتر شوند، نمیتوان با قطعیت گفت که مصرف انرژی به صورت یک کل کاهش مییابد، زیرا تقریبا همانطور که جونز اقتصاددان میگوید، توسعه مدلهای کم مصرفتر، میتوانند تعداد کاربران را بیشتر کند و در مجموع ممکن است مصرف انرژی بیشتر شود.
هر واژه انرژی مصرف میکند
مدتی پیش، سم آلتمن، مدیرعامل شرکت OpenAI از کاربران درخواست کرد که در درخواستهای خود از ChatGPT از نوشتن واژه «لطفا» دست بردارند. زیرا همین واژه، به تنهایی میلیونها دلار هزینه روی دست این شرکت خواهد انداخت. شاید عجیب به نظر برسد، اما یادتان نرود که میلیونها نفر روزانه صرفا از روی عادت، همین واژه را بی دلیل مینویسند.
سهم ما چقدر است؟
ژولین دولاواند، مهندس یادگیری ماشین در شرکت هاگینگ فیس، ابزاری را توسعه داده و در اسپیس خودش در هاگینگ فیس قرار داده است که میزان مصرف انرژی در هر درخواست شما را تخمین میزند.
این ابزار تقریبا یک چت بات ساده است، که از مدلهایی نظیر Qwen، Gamma، Llamad، Mistral و … پشتیبانی میکند. هنگامی که سوالات خود را از این ابزار میپرسید، یا درخواستهای خود را مینویسید، علاوه بر پاسخ دادن، میزان انرژزی مصرف شده برای آن را نیز تخمین میزند.
این ابزار بر اساس زمانی که GPU درگیر است و میزان مصرف تقریبی مدل در زمان واحد، مصرف انرژی برای پاسخ دادن به هر پرامپت را تخمین میزند و خروجی را در واحد وات به شما ارائه میکند. همچنین برای درک بهتر، به شما میگوید که این میزان برق، معادل انجام چه کاری است. مثلا شارژ باتری موبایل و یا روشن بودن ماکرویو.
اعداد شگفت انگیز است. مثلا نوشتن کد بازی ماربازی معروف، حدود ۷۵ ثانیه زمان میبرد و ۱.۱۴ وات انرژی مصرف کرد. معادل شارژ باتری موبایل به میزان ۶ درصد. حالا کافیست تصور کنید که روزانه دهها و شاید صدها پرامپت ما در مجموع چه میزان برقی مصرف میکند.( شاید بیشتر از حتی برق شارژ لپتاپ ما). حالا در نظر بگیرید که میلیونها نفر در لحظه همین کار را انجام میدهند.
شاید ما باید درست مصرف کنیم.
در حالی که شرکتهای بزرگ در تلاشند نیروگاه خریداری کنند، یا دولتها در تلاشند با توسعه انرژیهای سبز این مسئله را حل کنند، شاید یکی از راهکارها، همانطور که سم آلتمن از کاربران درخواست کرده است، این است که ما، مصرف کنندگان بهینه مصرف کنیم.
در حالی که مدتهاست همه ما دنبال یادگیری مهارتهایی برای نوشتن پرامپت مناسب هستیم تا بهترین خروجی را بگیریم، شاید باید به دنبال مهارتهایی باشیم که پرامپتهایمان علاوه بر خروجی بهتر، به فکر مصرف بهینه انرژی و محیط زیست نیز باشیم. پرامپت سبز شاید در آینده ما را نجات دهد.
پرامپت سبز، برای حفظ محیط زیست
پرامپت سبز را من اینگونه تعریف میکنم، پرامپتی که با هدف کاهش مصرف انرژی، همزمان با رسیدن به خروجی مطلوب بهینه میشود. در جهان ما، هرجا واژه سبز به یک موضوع اضافه میشود، یعنی توجه به محیط زیست و حالا شاید وقت آن است که این واژه را به کلمه پرامپت هم اضافه کنیم.
جستجوهایم در اینترنت، تنها به یک مورد برخوردم که واژه سبز را در کنار پرامپت قرار داده است. ( البته که ممکن است من مقالات دیگری را ندیده باشم). مقاله Green Prompting از Marta Adamska و همکارانش ( که شامل حمید نصیری نیز میشود) پیدا نکردم. انگار که همچنان این موضوع مورد توجه قرار نگرفته است. پس اینجا ما فعلا از واژه پرامپت سبز و با معادل Green Propmt با تعریف سادهای که در بالا آوردهایم، استفاده میکنیم.
پرامپت سبز یک استراتژی است تا یک تکنیک
پرامپت سبز چیزی شبیه یک استراتژی است تا یک تکنیک. قرار نیست شما پرامپت را به گونهای بنویسید که هر پرامپت، انرژی کمتری مصرف کند. بلکه هدف پرامپت سبز باید این باشد که کاربر در یک پروژه ( که شامل تعداد بسیاری پرامپت پشت سر هم است) در مجموع انرژی کمتری مصرف کند. اگر کار شما با نوشتن ۵ پرامپت انجام شود و هر پرامپت حدود ۱ وات انرژی مصرف کند، بهتر است این است که هر پرامپت شما ۰.۵ وات انرژی مصرف کند، اما برای تکمیل کار خود مجبور باشید ۲۰ پرامپت بنویسید.
نوشتن پرامپت سبز نیاز به آموزش دارد
در حال حاضر، تب آموزش مهارتهای پرامپت نویسی بالا است. تقریبا هدف همه این تکنیکها، گرفتن خروجی بهتر است. مثلا چگونه بنویسیم که یک مقاله ۴هزار کلمهای به ما بدهد، یا چگونه بنویسیم که پیشینه پژوهش ما را کامل کند و …
حالا که این مهارتها در حال گسترش است. بهتر است این متخصصین و مدرسها، سبزنویسی را نیز آموزش دهند. شاید مدرسین عادی چندان تمایلی به این مسئله نداشته باشند، زیرا سبز نویسی یا نوشتن بهینه پرامپت، در تضاد با اهداف فعلی پرامپت نویسی باشد. از همین رو شاید بهتر است خود شرکتهای فناور، نظیر OpenAI و … دست به کار شوند. مدتی پیش OpenAI آکادمی خود را راهاندازی کرد. آکادمیای که یکی از مهمترین منابع برای یادگیری است.
حالا خود این شرکتها باید پیشقدم شوند و اصول نوشتن پرامپت را با توجه به مصرف انرژی، آموزش دهند. آنها بیش از هر شخص دیگری میدانند که سیستمها چگونه کار میکنند و چگونه میتوان کاری کرد که انرژی کمتری مصرف شود.
پرامپت سبز شاید یک الزام باشد.
پرامپت سبز یا Green Propmt موضوعی است که شاید در سالهای آینده بیشتر به آن نیاز داشته باشیم، سالهایی که احتمالا حجم بسیاری از کارهای ما با ابزارهای هوش مصنوعی و نوشتنهای عادی ما صورت میپذیرد. همانند یک سخنران که باید حواسش باشد مخاطب را خسته نکند، ما نیز باید حواسمان باشد مدلهای هوش مصنوعی را خسته نکنیم و انرژی زیادی از آنها نگیریم.
طبیعی است که بسیاری از افراد شاید حواسشان به نحوه استفاده خود از هوش مصنوعی نباشد، یا حتی مهارتهای لازم را برای نوشتن پرامپت سبز نداشته باشند، در این میان، شاید خود ابزارهای هوش مصنوعی باید وارد عمل شوند. امروزه در بسیاری از این ابزارها، به ویژه ابزارهای ساخت تصویر، گزینههایی برای ارتقا یا بهبود پرامپت وجود دارد. در این حالت، متن ساده و معمولی شما، تبدیل به یک پرامپت حرفهای میشود.
ابزارها میتوانند (یعنی باید پیشبینی کنیم که این کار را میکنند) ابتدا پرامپتها را از نظر مصرف انرژی و بهینه بودن ( مثلا حذف کلماتی نظیر لطفا و دهها روش دیگر) بررسی و بازنویسی کنند. حتی میتوانند این کار را اختیاری کنند، مثلا گزینهای نظیر Green Propmt را اضافه کنند و کاربرانی که تمایل دارند، آن را فعال کنند.
سبز پرامپت بنویسیم
در حالی که شرکتها در تلاشند تا مدلهایی بسازند که انرژی کمتری مصرف کنند، در سمت مصرف نیز نیاز است که ما کاربران، به شیوههایی بهینه پرامپتهایمان را بنویسیم. یعنی ضمن رسیدن به خروجی مطلوب و انجام کارهایمان، انرژی کمتری نیز مصرف کنیم، ولو با ننوشتن واژه «لطفا»